Μουσική από το Βορειοανατολικό Αιγαίο

Μουσική από το Βορειοανατολικό Αιγαίο
Μουσική από το Βορειοανατολικό Αιγαίο (βιβλίο + 4 CD)


Επιστημονική επιμέλεια - κείμενα - επιλογή ηχητικού υλικού: Θεοφάνης Σουλακέλλης


Επιμέρους κείμενα: Παναγιώτης Σκορδάς, Αθανάσιος Καλαμάτας, Θεόδωρος Μπελίτσος, Θωμάς Καραμουσλής, Χρίστος Λάνδρος, Βασιλική Τυροβολά


Επιμέλεια έκδοσης: Άννα Καραπάνου


Έκδοση: Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων


Αθήνα 2009, σελ. 92






«Μουσική από το Βόρειο Αιγαίο» με την επιστημονική επιμέλεια του συμπατριώτη μας Καθηγητή Παραδοσιακής Μουσικής και Διευθυντή του Κέντρου Αιγαιακών Λαογραφικών και Μουσικολογικών Ερευνών, Θεοφάνη Σουλακέλλη.


«Στο λεύκωμα παρουσιάζεται η μουσική πορεία των νησιών του Βορειοανατολικού Αιγαίου ανά τους αιώνες, σαν γέφυρα μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Με θαυμαστό τρόπο κατόρθωσαν να διατηρήσουν τη μουσική τους γλώσσα, αντιμετωπίζοντας με φαντασία και έμπνευση το καινούριο, αλλά και διαφυλάσσοντας με σεβασμό το πατροπαράδοτο. Στους τέσσερις ψηφιακούς δίσκους (CDs), που συνοδεύουν την έκδοση, καταγράφονται τραγούδια αργά και γοργά με ποικίλη θεματολογία (κύκλος της ζωής, κύκλος του χρόνου και άλλα), τραγούδια εγχώρια αλλά και επείσακτα, που έγιναν κτήμα των νησιωτών», σύμφωνα με τον πρόλογο του Δημήτρη Σιούφα, Προέδρου της Βουλής των Ελλήνων.


«Νησιώτες του βορειοανατολικού Αιγαίου, Αιολείς και Ίωνες, φυλετικές και γλωσσικές κατηγορίες διαφορετικές κατά πολλά από εκείνες των άλλων νησιών του Αρχιπελάγους, άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών, αλλά και “γεώργιο”, της ευλογημένης ελιάς, της μαστίχας και της αμπέλου, ζουν τραγουδώντας στον κύκλο της ζωής και του χρόνου, τις χαρές και τις λύπες, τον επίγειο και θείο έρωτα, την ξενιτειά και το θάνατο. Στην έκδοση αυτή συμπεριλάβαμε μικρό, αλλά αντιπροσωπευτικό δείγμα από τον πολύμορφο μουσικό πλούτο των νησιών του Βορειοανατολικού Αιγαίου. Σκοποί και τραγούδια τόσο όμορφα, σαν να ’ναι καινούρια, σαν να ξαναγεννιούνται σε καιρούς δύσκολους στην άκρη της θάλασσας, μελίσματα που μέρα με τη μέρα αποδίδουν λιγότερο έναν τρόπο ζωής, ο οποίος συνεχώς αλλάζει και στα ακριτικά νησιά, στο βορειοανατολικό Αιγαίο», γράφει στην εισαγωγή του, ο Θεοφάνης Σουλακέλλης.


Αναλυτικότερα, το λεύκωμα χωρίζεται στα παρακάτω κεφάλαια: «Ιστορική αναδρομή»: Για τη Λέσβο γράφουν ο Παναγιώτης Σκορδάς και ο Αθανάσιος Καλαμάτας, για τη Λήμνο και τον Άγιο Ευστράτιο ο Θεόδωρος Μπελίτσος, για τη Χίο, τις Οινούσσες και τα Ψαρά ο Θωμάς Καραμουσλής, για τη Σάμο, την Ικαρία και τους Φούρνους ο Χρίστος Λάνδρος.


Το δεύτερο κεφάλαιο έχει τίτλο: «Η μουσική παράδοση στο βορειοανατολικό Αιγαίο», με δύο υποκεφάλαια: «Μουσικοί τρόποι και όροι» και «Μουσικοί από την αρχαιότητα έως και τα νεότερα χρόνια».


Το τρίτο κεφάλαιο έχει τίτλο: «Το βορειοανατολικό Αιγαίο και οι μουσικές του», με τέσσερα υποκεφάλαια: «Μουσικά ιδιώματα και τοπικά χαρακτηριστικά», «Ορχηστρική παράδοση», «Ρεμπέτικο και δυτικό ρεπερτόριο», «Η μουσική έρευνα στο Βορειοανατολικό Αιγαίο».


Στο τέταρτο κεφάλαιο με τον τίτλο «Τα νησιά και τα τραγούδια τους» παρουσιάζονται αναλυτικά όλα τα τραγούδια των CDs (στίχοι, διάρκεια, μουσικοί συντελεστές, ηχογραφήσεις, κ.ά).


Πλουσιότατο, πραγματικά εντυπωσιακό, είναι το φωτογραφικό υλικό που πλαισιώνει και συμπληρώνει τα κείμενα.


Το πρώτο CD είναι αφιερωμένο στη Λέσβο. Περιέχει 25 σκοπούς και τραγούδια συνολικής διάρκειας 77΄89΄΄. Πιο συγκεκριμένα, οι σκοποί και τα τραγούδια είναι: Νέο μυτιληνιό ζεϊμπέκικο-οργανικό, Νάνι το μωρό μου, νάνι, Ποιος μου τού ’πι άσχημου, Ήρτανι τα Φώτα κ’ οι φουτισμοί, Γαμήλια πατινάδα-οργανικό, Τα ξύλα-οργανικό, Άσπρο γαρουφαλλάκι μου, Μ’ αγαπάς γαρουφαλλιά μου, Ζεϊμπέκικο Πηγής-οργανικό, Μωρό μου, Παλιός καρσιλαμάς-οργανικό, Σαν τα μάρμαρα της Πόλης, Μπαμ-οργανικό, Τενεδιό συρτό-οργανικό, Ταξίμι, Όλου του κόσμου τα νερά, Ως και τ’ αηδόνι το πουλί, Ταξίμι, Σουλτανί-οργανικό, Γεραγώτικο συρτό-οργανικό, Ήθελα να ’χα δυο καρδιές, Δέντρα που πρασινίζετε, Του μ’λαρ, του μ’λαρ, Μπαρμπούνι μου θαλασσινό, Απ’ όλα τ’ άστρα τ’ ουρανού.


Το τέταρτο CD περιέχει 20 σκοπούς και τραγούδια της Λήμνου, συνολικής διάρκειας 60΄30΄΄. Οι σκοποί και τα τραγούδια είναι: Λημνέικος συρτός, Τσίμπι, τσίμπι, τον αητό, Αντριβίτσα,