Δευτέρα 13 Δεκεμβρίου 2010

«Όλοι με ξέρουνε “Καζίνο”»


Γράφει: Χρηστίδου Βαγγελιώ
«Αν με πεις “Κώστα Ζαφειρίου”, μπορεί και να μην καταλάβουν ότι αναφέρεσαι σε μένα», μας λέει. Γνωστός ως «Καζίνο», παρατσούκλι που κουβαλάνε όλοι οι μουσικοί της οικογένειάς του εδώ και πολλά χρόνια, ο δάσκαλος του σαντουριού στο Αναγνωστήριο Αγιάσου μάς υποδέχτηκε το πρωί της περασμένης Κυριακής νωρίς-νωρίς, στην αίθουσα όπου λίγο μετά θα άρχιζε το μάθημά του. Τους περισσότερους μαθητές του τούς υποδέχεται, άλλωστε, μέσα στο Σαββατοκύριακο, όταν δεν έχουν σχολείο και μπορούν να κάνουν το μάθημα με την ησυχία τους. Μέσα από μια πολύ ευχάριστη κουβέντα, μας μετέφερε όλη την αγάπη του για το εντυπωσιακό και δύσκολο αυτό όργανο, που κουβαλάει στις πλάτες του τόσες γενιές παράδοσης στην Αγιάσο, αναπολώντας τα χρόνια που έπαιζε παντού, όταν η μουσική ακόμη δεν ήταν απλά «υπόκρουση» στις γιορτές και τα κέντρα διασκέδασης, αλλά κάτι που έφερνε μουσικούς και κοινό πιο κοντά.


Πότε αρχίσατε το σαντούρι στο Αναγνωστήριο;

«Το Αναγνωστήριο το ξεκίνησα πριν από οκτώ χρόνια και μέχρι τώρα το στηρίζει. Με φωνάξανε μια μέρα ο πρόεδρος με το συμβούλιο, μου είπαν “να έρθεις εδώ, να ξεκινήσεις να κάνεις μαθήματα στα παιδιά”. Το ανέλαβα και τα παιδιά ξεκίνησαν με μανία. Άμα δεις και παίζουν τα μεγάλα, θα πεις ότι είναι επαγγελματίες. Μετά έχω και πιο μικρούς, έρχονται μια φορά την εβδομάδα από μία ώρα, δεν προλαβαίνουμε περισσότερο, γιατί έχουν και σχολεία.»

Πόσους μαθητές έχετε στο Αναγνωστήριο;
«Τώρα έχω καμμιά 25αριά μαθητές, όλοι από εδώ, εκτός από δυο - τρεις που έρχονται από άλλα χωριά. Πολλά παιδιά έρχονται από μόνα τους, με ρωτάνε “δάσκαλε, θα με πάρεις να μου μάθεις σαντούρι;”. Και εγώ δεν αφήνω κανένα, αλλά τους ρωτάω “το ξέρει η μάνα σου ή παίρνεις πρωτοβουλία;”. Με το πρώτο μάθημα, πολλές φορές έχει τύχει να κάνουν παραγγελία σαντούρι οι γονείς τους. Τους αρέσει που ακούνε το σαντούρι. Και για τα παιδιά είναι σίγουρα καλύτερο που ασχολούνται με αυτά, παρά να είναι στις καφετέριες όλη την ώρα.»

Είναι δύσκολο όργανο;
«Δύσκολο; Όχι τόσο το παίξιμο, όσο το κούρδισμα. Τα σαντούρια που βλέπεις εδώ, έχουν 105 χορδές. Αν κάνεις παραγγελία για πιο μεγάλο, βάζεις μπάσα περισσότερα. Μην τα συζητάς. Τώρα βάζω 10 όργανα στις εκδηλώσεις και τα κουρδίζω όλα εγώ. Για να τα συντονίσεις και να τα κουρδίσεις, είναι πάρα πολλή δουλειά. Και δε χρησιμοποιώ μηχάνημα, όλα με το αυτί.»

Οι μαθητές δεν έχουν μάθει ακόμη να κουρδίζουν ο καθένας το δικό του;
«Ορισμένα που κάνουν χρόνια, έχουν αρχίσει λίγο να κουρδίζουν και ένα 90% πέφτουν μέσα. Το κούρδισμα έρχεται σιγά-σιγά, από πείρα, όσο μαθαίνεις καλύτερα και το όργανο.»

Τι τους δείχνετε στα μαθήματα;

«Ξεκινάμε με γυμνάσματα, κλίμακες, ορισμένα πράγματα στοιχειώδη, να ξέρουν τι τόνο παίζουν και τι περιέχει μέσα. Μετά σιγά-σιγά προχωράνε. Δεν υπάρχει, όμως, περίπτωση να μην ξεκινήσουν. Έχω μαθήτρια 60 χρονών. Και γριά να ‘ναι, 80 χρονών, θα την ξεκινήσω. Έχω υπομονή και επιμονή, μη συζητάς. Δεν πέρασε παιδί να ξεκινήσει όργανο και να μην το μάθει. Εγώ είμαι σαν… εκπαιδευτής στα ΛΟΚ, πίστεψέ με. Από εδώ για να φύγει ο μαθητής, θα μου παραδώσει το προηγούμενο μάθημα και το επόμενο, να δω ότι το κατάλαβε. Εγώ είμαι λίγο αυστηρός. Και κάνω μάθημα το πολύ σε δύο μαθητές ταυτόχρονα, γιατί αν είναι περισσότεροι, μέχρι να δείξω σε έναν, οι άλλοι πιάνουν… λειτουργία.»

«Παίζω σαντούρι πάνω από μισό αιώνα»

Εσείς σε τι ηλικία μάθατε;

«Πολύ μικρός. Παίζω πάνω από μισό αιώνα. Τώρα είμαι 63 και από οκτώ χρονών ο πατέρας μου, που έπαιζε κλαρίνο, με έβαζε κάτω στο σπίτι να μάθω. Πήγα σε ορισμένους δασκάλους που είχε τότε εδώ, ξεκίνησα από τον Αχιλλέα Σουσαμλή που έπαιζε πολύ καλά, είχε κάνει στο Ωδείο της Σμύρνης, μαζί με τον αδελφό του που έπαιζε κλαρίνο· ήταν πολύ καλοί μουσικοί. Μετά έκανα με τον πατέρα του Χαρίλαου του Ρόδανου, αλλά κυρίως έμαθα μόνος μου, μελετώντας.»

Σας άρεσε το σαντούρι ή το μάθατε επειδή σας πίεσε ο πατέρας σας;
«Αν μου άρεσε; Ε, πώς δε μου άρεσε! Είναι δυνατό να μη σου αρέσει τέτοιο όργανο; Σκέψου ότι είχα ευκαιρίες και στο Δημόσιο να πάω να δουλέψω ως μουσικός, αλλά ποτέ δεν έφυγα από εδώ. Το σαντούρι είναι υπέροχο όργανο. Μόνο αυτό, μια κιθάρα και ένας τραγουδιστής παίζουν παντού. Συχνά παίζω και μόνος μου. Και δεν παίζω για οικονομικούς λόγους, θέλω να παίξω να ευχαριστηθώ, να ευχαριστήσω τον κόσμο και τον εαυτό μου. Να έχουμε καλή βραδιά, χωρίς παρατράγουδα. Και τίποτα να μην πάρω, αν αυτός που μου ζητάει είναι μερακλής και… “φίλαθλος”. Θέλω να βρίσκομαι στην υπόθεση.»

Μικρός πού παίζατε; Συνοδεύατε τα πανηγύρια;

«Έχω παίξει 20 χρόνια με τους Σουσαμλήδες, 25 χρόνια με το Ρόδανο, γι’ αυτό έμαθα και τόσα πράγματα. Ο Ρόδανος στα 90 του ακόμα μελετούσε βιολί, για “να στρώσει τα χέρια του” έλεγε. Έχω παίξει σε γάμοι, πανηγύρια, να γυρίζεις το βόδι ώρες ατελείωτες, στο λαιμό. Δεν μπορούσαν να παίξουν τα πνευστά δίχως σαντούρι. Προπάντων τότες, τα παλιά χρόνια. Άδειαζε ο ήχος, δεν προλάβαινε να ξεκουραστεί και το πνευστό. Ενώ με το σαντούρι κάνεις κανένα ακομπανιαμέντο και γεμίζει το κομμάτι. Αφού, με συγχωρείς, σηκωνόμουν καμμιά φορά να πάω στην τουαλέτα και δεν ‘παίζαν. Σταματούσαν και έλεγαν “να έρθει ο μικρός”. Έτσι με φώναζαν, εγώ ήμουν πολύ μικρός τότε 12 - 13 ετών, αυτοί ήταν ίσως και πάνω από 50 χρονών. Το πιστεύεις ότι δεν έπαιζαν τα πνευστά; Περίμεναν το σαντούρι. Όχι ότι με είχαν ανάγκη εμένα, το όργανο είναι τέτοιο. Είχα όμως και το καλό, ότι αν μάθαινα ένα κομμάτι, το έπαιζα πάντα καλά. Είχα πολύ θυμητικό και τους βοηθούσα και σε άλλα πράγματα, όπως όταν μας κάνανε παραγγελίες κομμάτια που είχαμε πολύ καιρό να παίξουμε.»

Πώς βγήκε το «Καζίνο»

Γιατί σας φωνάζουν «Καζίνο», κ. Κώστα;

«Τον πατέρα μου έλεγαν “Καζίνο”, το παρατσούκλι του, όπως έχουμε όλοι οι Αγιασώτες, ήταν αυτό. Κι έμεινε. Είχε μανία μικρός με τα όργανα και πήγαινε κάθε βράδυ στο κέντρο “Το Καζίνο”. Αργούσε να πάει σπίτι του, τον ρωτούσε ο πατέρας του πού ήταν, απαντούσε “στο ‘Καζίνο’”. Από εκεί τού έμεινε το παρατσούκλι και πέρασε και σε μας. “Ποιοι παίζουν;”, ρωτούσαν. “Τα ‘Καζίνα’”, ήταν η απάντηση. Τώρα, άμα με πεις “Ζαφειρίου Κωνσταντίνος”, μπορεί και να μην καταλάβουν ποιον εννοείς. Άμα με πεις “‘Καζίνο’, που παίζει το σαντούρι” και στην Αφρική που λέει ο λόγος μπορεί να με ξέρουν. Το “Ζαφειρίου” μπορεί να το ακούσω… πέντε φορές το χρόνο. Στην Αγιάσο δεν υπάρχει κανείς που να μην έχει παρατσούκλι. Εγώ όχι μόνο δεν παρεξηγιέμαι, χαίρομαι αφού είναι ιστορικό πια.»

Τι άλλο θυμάστε από παλιότερα παιξίματα;
«Τότε δεν είχαμε “ήχο”, παίζαμε χωρίς μηχανήματα και μικρόφωνα. Τώρα, για να καθίσει κανείς κοντά στη μουσική, πρέπει να είναι κουφός. Ξέρεις τι γινόταν τα παλιά χρόνια; Όταν ερχόταν ένας πελάτης να καθίσει στο κέντρο που παίζαμε, έλεγε στο γκαρσόν: “σε παρακαλώ, ένα τραπεζάκι κοντά στη μουσική”. Μέσα στα πόδια μας ερχόταν, γιατί ήθελαν να ακούν και να θαυμάζουν. Τώρα αν έρχεται καμμιά παρέα, ζητάει τραπεζάκι στην άκρη του μαγαζιού. Παλιά ήταν ωραία, γιατί ήταν όλοι επαγγελματίες μουσικοί. Τώρα, για να κάνεις μια ορχήστρα, πρέπει να ψάξεις μουσικούς και από άλλα χωριά. Τώρα είναι δύσκολο να ζήσεις μόνο από τη μουσική.»

Το καλοκαίρι οι μαθητές σας εμφανίστηκαν στο Μουσείο Βρανά, όταν έπαιξε η Κομπανία του Αναγνωστηρίου. Και κατά κοινή ομολογία τα σαντούρια εντυπωσίασαν.
«Ναι, είχα πάει τα παιδιά. Στην είσοδο του Μουσείου, για να υποδεχτούν τον κόσμο, είχα τα πιο μικρά, μέσα είχα πιο μεγάλα και πιο μέσα ακόμη ήταν αυτοί που ξέρουν πια καλά. Να τα δεις τα μικρά να παίζουν ένα ζεϊμπέκικο, έναν καρσιλαμά, που είναι και δύσκολα... ήταν υπέροχα.»

Τώρα ετοιμάζετε κάποια άλλη εμφάνιση;
«Ναι, την ημέρα των Φώτων. Τη μέρα εκείνη κόβει τη βασιλόπιτα το Αναγνωστήριο, κάνει ανασκόπηση όλη τη χρονιά και μετά κάνει μια εκδήλωση. Τότε βάζω κι εγώ όλα τα παιδιά μου και παίζουν από λίγο, για να δουν και οι γονείς τους ότι προχωράνε.»

πηγή : http://emprosnet.gr

Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου