Ρόδανος Σταύρος

Ο Σταύρος Ρόδανος γεννήθηκε το 1916 στην Αγιάσο. Ο παππούς του και ο πατέρας του ήταν περίφημοι οργανοπαίκτες και είχαν μουσικό συγκρότημα στην Αγιάσο, την κομπανία των Ρόδανων ή "Άννες", όπως τους παρονόμαζαν. Ο Σταύρος Ρόδανος καθώς και οι αδερφοί του, Βασίλης και Χαρίλαος Ρόδανος έγιναν επίσης περίφημοι μουσικοί και συνέχισαν την οικογενειακή παράδοση. Ο Σταύρος έπαιζε κλαρίνο και στη συνέχεια κιθάρα, ο Χαρίλαος βιολί και ο Βασίλης ήταν δεξιοτέχνης στο σαντούρι, αλλά το εγκατέλειψε, αφού αρρώστησε στον πόλεμο του 1940.

Σε ηλικία 13 ετών ο Σταύρος Ρόδανος μαθήτευσε δίπλα σε έναν τσαγκάρη και εργάστηκε και ο ίδιος ως υποδηματοποιός για 4 χρόνια. Όταν έγινε 16 χρονών ξεκίνησε να μαθαίνει κλαρίνο. Ο πατέρας του τον έστειλε στη Μυτιλήνη, όπου έμεινε 3 μήνες για να κάνει μαθήματα με κάποιο Μιλτιάδη, που έπαιζε κλαρίνο στη Στρατιωτική Μπάντα. Την ίδια εποχή πήγε στη Μυτιλήνη και ο μεγαλύτερος αδερφός του Χαρίλαος για να μάθει βιολί με το μουσικοδιδάσκαλο Κλεάνθη Μυρογιάννη. Στη συνέχεια ο Σταύρος Ρόδανος επέστρεψε στην Αγιάσο και από το 1933 ξεκίνησε να παίζει επαγγελματικά κλαρίνο στο μουσικό συγκρότημα του πατέρα του Στρατή και του θείου του Νίκου Ρόδανου, που το αποτελούσαν οι: Χαρίλαος Ρόδανος (βιολί), Θεόφιλος Ψείρας (σαντούρι), Στρατής Ρόδανος (τρομπέτα), Νίκος Ρόδανος (ευφώνιο) και Σταύρος Ρόδανος (κλαρίνο). Τη δεκαετία του 1950, όταν ο Στρατής Ρόδανος (1885-1960) σταμάτησε να παίζει μουσική, η κομπανία των Ρόδανων διευρύνθηκε με Αγιασώτες μουσικούς, όπως ο Στρατής Ψύρρας ή "Μουζού" (σαντούρι), ο Στρατής Παπάνης (τρομπόνι και από το 1953 ακορντεόν) και ο Δημήτρης Αγρίτης (τρομπόνι και αργότερα ντραμς), ενώ περιστασιακά συμμετείχαν και ορισμένοι άλλοι μουσικοί, επίσης Αγιασώτες.

Η ορχήστρα των Ρόδανων, οι"Άννες", έπαιζε σε αρραβώνες, γάμους, πανηγύρια, χοροεσπερίδες και διασκεδάσεις σε όλο το νησί, αλλά και σχεδόν καθημερινά στα καφενεία και στα κέντρα της Αγιάσου. Για αρκετά χρόνια μάλιστα ο Σταύρος Ρόδανος έπαιζε κιθάρα στο νυχτερινό κέντρο "Βράχος" στη Μυτιλήνη. Συμμετείχε επίσης, όπως και ο αδερφός του Χαρίλαος, σε όλες σχεδόν τις εκδηλώσεις του Αναγνωστηρίου Αγιάσου "η Ανάπτυξη", στις αξιόλογες θεατρικές παραστάσεις και στις οπερέτες που ανέβασε το Αναγνωστήριο στην Αγιάσο, στο Πλωμάρι, στη Μυτιλήνη και στην Αθήνα.

Το ρεπερτόριο των Ρόδανων ήταν ιδιαίτερα πλούσιο, εφόσον περιελάμβανε εκτός από τους “παραδοσιακούς” λεσβιακούς χορευτικούς σκοπούς, που κυριαρχούσαν στους γάμους και στα πανηγύρια, ένα πλήθος από άλλους σκοπούς και τραγούδια, όπως εμβατήρια, πατινάδες (σκοπούς του δρόμου), "ευρωπαϊκά" (δηλαδή κομμάτια ελαφράς μουσικής, αλλά και τραγούδια από τις οπερέτες και τα μελοδράματα της εποχής), καθώς και ρεμπέτικα και δημοτικά από διάφορες περιοχές της Ελλάδας.

Εκτός από το κλαρίνο ο Σταύρος Ρόδανος έμαθε να παίζει κιθάρα και συμμετείχε στην ορχήστρα εγχόρδων που είχαν οργανώσει με τον αδερφό του Χαρίλαο στο βιολί και το Στρατή Ψύρρα στο σαντούρι, για να παίζουν σε γλέντια και διασκεδάσεις στα καφενεία της Αγιάσου. Το 1954 σταμάτησε πια να παίζει κλαρίνο και συνέχισε μόνο με την κιθάρα, σε σταθερή συνεργασία μέχρι σήμερα με τον αδερφό του Χαρίλαο στο βιολί και τον Αγιασώτη Κώστα Ζαφειρίου στο σαντούρι. Παράλληλα όμως ο Σταύρος Ρόδανος δίδαξε κλαρίνο και σε αρκετούς νέους στην Αγιάσο και στο Αμπελικό.

Ο Σταύρος Ρόδανος ήταν επίσης καλλίφωνος τραγουδιστής και τραγουδούσε στην ορχήστρα σμυρναίϊκα, μικρασιάτικα, ρεμπέτικα, καθώς και αμανέδες, ενώ συμμετείχε τακτικά στις χορωδίες του Αναγνωστηρίου Αγιάσου και της Εκκλησίας.

Σήμερα ο Σταύρος Ρόδανος είναι συνταξιούχος και ζει στην Αγιάσο. Συνεχίζει να παίζει μουσική μόνο περιστασιακά, κυρίως στις μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις του Αναγνωστηρίου Αγιάσου "η Ανάπτυξη".

Δισκογραφία

σε βινύλιο

- Τραγούδια Μυτιλήνης και Μικράς Ασίας, Σίμων Καράς (επιμέλεια), Σύλλογος προς Διάδοσιν της Εθνικής Μουσικής, 1989.

σε Audio CD

- Moυσική παράδοση της Λέσβου. Μελίσματα στην Αγιάσο Α', Φιλοπρόοδος Σύλλογος Αγιασωτών Αθήνας, 1996.

- Moυσική παράδοση της Λέσβου. Μελίσματα στην Αγιάσο Β', Φιλοπρόοδος Σύλλογος Αγιασωτών Αθήνας, 1997.

- Λέσβος - Αιολίς. Τραγούδια και Χοροί της Λέσβου, CD ΠΕΚ 9-10, Ν. Διονυσόπουλος (επιμέλεια), Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης - Πανεπιστήμιο Αιγαίου, 1997. Ο Σταύρος Ρόδανος παίζει κιθάρα στους σκοπούς: "Ποταμιώτικο συρτό" (Α1), "Παλιός καρσιλαμάς Λα Νιαβέντι" (Α2), "Χορ-Χορ αγάς" (Α3), "Πηγιανό ζεϊμπέκικο" (Α4), "Τζάμ'κου" (Α5), "Ταμπαχανιώτικος Μανές" (Α6), "Γιουρούκος" (Α7), "Αχ μελαχροινό" (Α8), "Βαρύ ζεϊμπέκικο" (Α9), "Εσύ κοιμάσαι στα σεντονάκια" (Α10), "Τα ξύλα ή Κιούρτικο" (Α11), "Αδραμυτιανό Ζεϊμπέκικο" (Β5).

σε κασέτα

- Σκοποί και Τραγούδια από το Αναγνωστήριο Αγιάσου, Πάνος Πράτσος (επιμέλεια), Αναγνωστήριο Αγιάσου "Η Ανάπτυξη", (ηχογράφηση 1963), έκδοση 1992

σε άλλες μορφές

- Τραγούδια και σκοποί της Μυτιλήνης, Μαγνητοταινία Νο 80, Ελληνική Ραδιοφωνία Αιγαίου (ΕΡΑ), 1984.

- Μαγνητοταινίες του Αναγνωστηρίου Αγιάσου "η Ανάπτυξη". Ηχογραφήσεις σκοπών και τραγουδιών με την πρωτοβουλία του Προέδρου του Αναγνωστηρίου Πάνου Πράτσου τη δεκαετία του 1960.

(Το Βιογραφικό Σημείωμα του Σταύρου Ρόδανου βασίστηκε στη συνέντευξη του ερευνητικού προγράμματος "Κιβωτός του Αιγαίου", τον Ιανουάριο του 1996 στην Αγιάσο).