Ρόδανος Χαρίλαος

Ο Χαρίλαος Ρόδανος γεννήθηκε το 1914 στην Αγιάσο από γονείς Αγιασώτες. Η οικογένεια του ήταν όλοι περίφημοι μουσικοί και είχαν δικό τους μουσικό συγκρότημα στην Αγιάσο, που ήταν ευρύτερα γνωστό με το προσωνύμιο οι "Άννες". Ο παππούς του Παναγιώτης Ρόδανος ή "Μαριουλέλι" (1855-1931) έπαιζε βιολί και ο πατέρας του Στρατής Ρόδανος (1880-1965) έπαιζε κορνέτα, τρομπόνι, ευφώνιο, αλλά και σαντούρι. Ο Χαρίλαος Ρόδανος, όπως και οι νεώτεροι αδερφοί του Βασίλης και Σταύρος Ρόδανος, μυήθηκαν από πολύ μικρή ηλικία στα μουσικά δρώμενα του τόπου τους. Όταν έγινε 12 χρονών ο Χαρίλαος άρχισε να παίζει μαντολίνο, ενώ το 1931 ο παππούς του ξεκίνησε να του μαθαίνει βιολί. Στη συνέχεια εγκαταστάθηκε για μικρό διάστημα στη Μυτιλήνη για να διδαχτεί βιολί και θεωρία μουσικής από τον γνωστό μουσικοδιδάσκαλο Κλεάνθη Μυρογιάννη.

Όταν επέστρεψε στην Αγιάσο εμπλούτισε το ρεπερτόριό του με τους «παραδοσιακούς» σκοπούς και από το 1933 ξεκίνησε να παίζει επαγγελματικά πλέον στο μουσικό συγκρότημα του πατέρα του Στρατή (κορνέτα), μαζί με τον αδερφό του Σταύρο (κλαρίνο), τον θείο του Νίκο Ρόδανο (ευφώνιο) και τον Θεόφιλο Ψείρα (σαντούρι). Το 1935 υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στο Διδυμότειχο, όπου έπαιζε βιολί στη Λέσχη των Αξιωματικών. Μετά τον πόλεμο του 1940 η οικογένεια των Ρόδανων αναδιοργάνωσε την κομπανία της με τη συμμετοχή του Στρατή Ψύρρα (Μουζού) στο σαντούρι και άλλους Αγιασώτες μουσικούς. Παράλληλα με το μουσικό συγκρότημα που περιελάμβανε πνευστά όργανα, ο Χαρίλαος Ρόδανος, μαζί με τον αδερφό του Σταύρο στην κιθάρα και τον Στρατή Ψύρρα στο σαντούρι οργάνωσαν μια μικρή κομπανία εγχόρδων, που έπαιζε σχεδόν καθημερινά στα καφενεία της Αγιάσου. Από το 1933 μέχρι σήμερα ο Χαρίλαος Ρόδανος έχει συνεργαστεί περιστασιακά με πολλούς Αγιασώτες και άλλους Λέσβιους μουσικούς, ενώ από τη δεκαετία του 1970 συνεργάζεται σταθερά με τον αδερφό του Σταύρο (κιθάρα) και τον Αγιασώτη Κώστα Ζαφειρίου (σαντούρι, μπουζούκι, αρμόνιο).

Το ρεπερτόριό του είναι εξαιρετικά πλούσιο. Παίζει όλα τα «μικρασιάτικα» και τους υπόλοιπους σκοπούς που απαρτίζουν το «κλασσικό» λεσβιακό ρεπερτόριο, όπως τους διδάχτηκε από τον πατέρα του και άλλους παλιούς Αγιασώτες μουσικούς, δηλαδή τα επονομαζόμενα σμυρναίϊκα, αλλά και ζεϊμπέκικα, καρσιλαμάδες, συρτούς, μπάλλους και γενικότερα όλους τους σκοπούς και τα τραγούδια που «ζητούσαν» οι γλεντιστές στους γάμους, στα πανηγύρια και στις διασκεδάσεις. Παίζει επίσης ρεμπέτικα και κομμάτια "ελαφράς μουσικής", τα επονομαζόμενα "ευρωπαϊκά" (ταγκό, φοξ, βαλς, μαζούρκες), καθώς και τα τραγούδια που προέρχονται από τις αθηναϊκές επιθεωρήσεις και τις οπερέτες και ήταν ιδιαίτερα δημοφιλή τη δεκαετία του '50. Ο Χαρίλαος έπαιξε επανειλημμένα βιολί στις μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις, καθώς και στις οπερέτες και στις ηθογραφίες που ανέβασε τοΑναγνωστήριο Αγιάσου "η Ανάπτυξη", ενώ τη δεκαετία του 1960-1970 συμμετείχε και σε πολλές ηχογραφήσεις «παραδοσιακών» λεσβιακών σκοπών που επιμελήθηκε ο Πάνος Πράτσος στο Αναγνωστήριο. Οι γνώσεις της μουσικής θεωρίας και η συνεχής ενασχόληση του Χαρίλαου Ρόδανου με τη μουσική τον ώθησαν στη μελέτη πολλών κομματιών της κλασικής δυτικοευρωπαϊκής μουσικής. Τα κομμάτια αυτά που δεν ήταν ευρύτερα γνωστά στην τοπική κοινωνία, τα έπαιζε ερασιτεχνικά και περιστασιακά σε καντάδες και σερενάτες.

Από το 1933 μέχρι σήμερα ο Χαρίλαος Ρόδανος παίζει βιολί σε αρραβώνες, γάμους, καντάδες, πατινάδες, πανηγύρια, γλέντια και διασκεδάσεις σε καφενεία και εξοχικά κέντρα στην Αγιάσο, αλλά και σε όλα σχεδόν τα χωριά του νησιού. Έχει παίξει επίσης βιολί σε θεατρικές παραστάσεις και μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις του Αναγνωστηρίου Αγιάσου σε πολλές κωμοπόλεις της Λέσβου, στη Μυτιλήνη, καθώς και στην Αθήνα. Από το 1959, όταν ατόνισε η κοινωνική ζωή στα χωριά, εξαιτίας του έντονου μεταναστευτικού ρεύματος, διέμενε τη χειμερινή περίοδο στη Μυτιλήνη, όπου έπαιζε βιολί σε διάφορα νυχτερινά κέντρα μέχρι το 1975.

Ο Χαρίλαος Ρόδανος διδάσκει μέχρι σήμερα βιολί, μαντολίνο και κιθάρα σε πολλά παιδιά και νέους της Αγιάσου. Το 1990 συνέβαλε αποφασιστικά στην οργάνωση της παιδικής ορχήστρας του Αναγνωστηρίου Αγιάσου "η Ανάπτυξη", η οποία συνεχίζει μέχρι σήμερα με τη σταθερή συμμετοχή και διδασκαλία του, να αποτελεί ένα από τα καλύτερα συγκροτήματα παραδοσιακής μουσικής της Λέσβου.

Δισκογραφία

σε βινύλιο

- Τραγούδια Μυτιλήνης και Μικράς Ασίας, Σίμων Καράς (επιμέλεια), Σύλλογος προς Διάδοσιν της Εθνικής Μουσικής, 1989.

σε Audio CD

- Moυσική παράδοση της Λέσβου. Μελίσματα στην Αγιάσο Α', Φιλοπρόοδος Σύλλογος Αγιασωτών Αθήνας, 1996.

- Moυσική παράδοση της Λέσβου. Μελίσματα στην Αγιάσο Β', Φιλοπρόοδος Σύλλογος Αγιασωτών Αθήνας, 1997.

- Λέσβος - Αιολίς. Τραγούδια και Χοροί της Λέσβου, CD ΠΕΚ 9-10, Ν. Διονυσόπουλος (επιμέλεια), Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης - Πανεπιστήμιο Αιγαίου, 1997. Ο Χαρίλαος Ρόδανος παίζει βιολί στους σκοπούς: "Ποταμιώτικο συρτό" (Α1), "Παλιός καρσιλαμάς Λα Νιαβέντι" (Α2), "Χορ-Χορ αγάς" (Α3), "Πηγιανό ζεϊμπέκικο" (Α4), "Τζάμ'κου" (Α5), "Ταμπαχανιώτικος Μανές" (Α6), "Γιουρούκος" (Α7), "Αχ μελαχροινό" (Α8), "Βαρύ ζεϊμπέκικο" (Α9), "Εσύ κοιμάσαι στα σεντονάκια" (Α10), "Τα ξύλα ή Κιούρτικο" (Α11), "Αδραμυτιανό Ζεϊμπέκικο" (Β5).

σε κασέτα

- Παραδοσιακοί διάλογοι και Μουσική της Αγιάσου Λέσβου, Π. Ανεμέλλης, Eracord, 1984.

- Σατυρικοί διάλογοι στην Αγιασώτικη γλώσσα, Π. Ανεμέλλης, Eracord, 1986.

σε άλλες μορφές

- Τραγούδια και σκοποί της Μυτιλήνης, Μαγνητοταινία Νο 80, Ελληνική Ραδιοφωνία Αιγαίου (ΕΡΑ), 1984.

- Μαγνητοταινίες του Αναγνωστηρίου Αγιάσου "η Ανάπτυξη". Ηχογραφήσεις σκοπών και τραγουδιών με την πρωτοβουλία του Προέδρου του Αναγνωστηρίου Πάνου Πράτσου τη δεκαετία του 1960.

(Το Βιογραφικό Σημείωμα του Χαρίλαου Ρόδανου βασίστηκε στη συνέντευξη του ερευνητικού προγράμματος "Κιβωτός του Αιγαίου", τον Ιανουάριο του 1996 στην Αγιάσο).

Share